Alan Adı Süresi Dolunca Neler Yapılmalı? Son Dakika Domain Kurtarma İpuçları

Alan Adı Süresi Dolunca Neler Yapılmalı? Son Dakika Domain Kurtarma İpuçları

Güncel ve tutarlı bir alan adına sahip olmak, web sitenizin erişilebilirliğini, marka itibarını ve SEO performansını doğrudan etkiler. Alan adı süresi dolduğunda, siteniz kısa süre içerisinde ulaşılmaz hâle gelebilir, e-posta trafiğiniz kesintiye uğrayabilir ve hatta kötü niyetli üçüncü kişiler alan adınızı ele geçirerek fidye talep edebilir. Bu nedenle domain süresi yaklaşırken veya dolduktan hemen sonra hızla harekete geçmek kritik öneme sahiptir.

Alan adı süresi bitmek üzereyken yapılması gereken ilk adım; kayıtlı olduğunuz domain sağlayıcısının (registrar) kontrol paneline giriş yaparak domain durumunuzu kontrol etmektir. Birçok registrar, sürenin son 30 gününde otomatik yenileme seçeneği sunar. Otomatik yenilemeyi etkinleştirmek, süre dolmadan ödeme bilgilerinizi güncellemek ve güncel tutmak, domain’inizin kesintisiz kalmasını sağlar. Otomatik yenilemeyi daha önce kapattıysanız veya ödeme bilgileri eskiyse, son dakika farkındalığıyla kredi kartı veya PayPal gibi kayıtlı ödeme yöntemlerinizi güncelleyip hemen yenileme işlemini başlatmalısınız.

Alan adı tam olarak süresi dolduğunda, birçok uzantı (TLD) önce bir “grace period” dönemine girer. Bu süre genellikle 0–45 gün arasında değişir ve kayıtlı olduğunuz uzantıya ve registrara göre farklılık gösterir. Grace period boyunca domain’iniz sizden ek bir ücret talep edilmeden yenilenebilir. Bazı premium uzantılarda veya özel şartlı uzantılarda bu süre daha kısa olabilir, dolayısıyla süre bitiminden itibaren 24 saat içinde yenileme işlemini tamamlamak, kesintileri en aza indirmek adına önemlidir.

Grace period’dan sonra domain “redemption period” adı verilen ikinci bir kurtarma aşamasına girer. Redemption period genellikle 30 gün sürer ve bu dönemde domain’inizi geri almak için daha yüksek bir ücretle “redeem” etmeniz gerekir. Bu aşamada restore işlemi normale göre 10–100 USD civarında ek bir maliyetle gerçekleşir. Süre bu aşamada da geçirilirse domain “pending delete” aşamasına geçer ve ortalama 5 gün sonra kayıt havuzundan tamamen silinir. Ardından domain serbest hâle gelir ve kayıt hizmeti sunan tüm diğer kullanıcılar tarafından kaydedilebilir.

Son dakika kurtarma taktiklerinden biri, domain silindikten hemen sonra drop catching (drop yakalama) hizmetlerinden yararlanmaktır. Drop catching, popüler veya marka domainingizi sıfırlama sürecindeki teorik boşlukları kullanarak alan adını kaydetmeye çalışan otomatik sistemlerin adıdır. SnapNames, Pool.com, NameJet gibi platformlar üzerinden backorder (ön sipariş) oluşturarak, domain silinir silinmez kaydolma şansınızı yükseltebilirsiniz. Bu yöntemle, domain’inizin tamamen erişilemez hâle gelmesini beklemeden, hızla kaydetme şansı elde edersiniz.

YYYY formatlı teknik bilgilere gelirsek; WHOIS sorgularıyla ve DNS kayıt takibiyle expire tarihi ve grace period bitişini yakından izlemek mümkündür. Birçok yönetim paneli size domain’inizin kayıt, son yenileme ve son kullanma tarihini gösterir. WHOIS API’leri veya Domain Monitoring araçları sayesinde toplu alan adı portföyünüzü izlemeniz, kritik birden fazla domain’in süresi dolduğunda da anında haber almanızı sağlar. Dynadot, GoDaddy ve Namecheap gibi büyük registrarlarda bu özellikler ücretsiz sunulur veya küçük bir aylık abonelik ücreti karşılığında gelişmiş raporlamalar elde edilebilir.

Bir diğer hızlı kurtarma yöntemi, eğer domain zaten “pending delete” aşamasındaysa registrar’ın kendi backorder servisini kullanmaktır. Bazı registrarlarda, silinmek üzere olan alan adlarını yakalamak için iç backorder sıralaması mevcuttur. Bu sıralamaya erken girerek, domain silidiğinde kaydetme şansınızı artırabilirsiniz. Ancak registrar değişikliği, transfer işlemi veya alan adını farklı bir hesaba aktarma ihtiyacı varsa, transfer kilidini (Registrar Lock) kontrol edip kaldırmanız gerekebilir. Transfer kilidi, domain güvenliğini artırmak için varsayılan olarak aktiftir; ancak yenileme veya transfer işlemini engeleme riskini de beraberinde getirir. Kilidi kaldırdıktan sonra EPP/Auth kodu alıp, yeni registrar’a transferi başlatabilirsiniz.

Eğer domain’inizin süresi dolmadan önce birden fazla kiracınız veya departmanınız varsa, tüm paydaşları zamanında bilgilendirmek adına ortak bir alan adı yenileme politikası belirlemeniz faydalı olacaktır. Otomatik hatırlatmalar, e-posta ve SMS uyarıları gibi yöntemlerle domain sahiplerini zamanında harekete geçirecek süreçler kurmanız, sürecin tek kişiye bağlı kalmamasını sağlar.

Domain süresi dolduktan sonra DNS kayıtlarının silinmesi, e-posta yönlendirmelerinin kesilmesi ve web sitenizin erişilemez hâle gelmesi gibi büyük aksaklıklar baş gösterir. Bu durumda öncelikle DNS çözümleme servisinizdeki son TTL sürelerini gözden geçirin. Düşük TTL değerleri (300–600 saniye) kullanmak, DNS değişikliklerini hızlıca yaymanızı sağlar. Ancak TTL’yi çok düşük tutmak da performans maliyeti doğurur; orta vadede gerekli. DNS kayıtlarınızı güncelleyemediyeseniz bile, domaininizin süresi bitmeden önce DNSSEC ve Name Server ayarlarınızı not alarak, yenileme sonrası aynı Name Server’ları hızlıca tanımlayabilirsiniz. Böylece DNS propagasyonu süreci minimize edilir.

Kurtarma süreciniz başarısız olup domain “pending delete” aşamasını geçip tamamen silinmişse, aynı isimde yeni bir kayıt açmak genellikle mümkün olmayabilir; çünkü başka kullanıcılar drop catch sistemiyle sizi geçebilir. Böyle bir senaryoda markanızın korunması adına .net, .org veya ülke kodlu .com.tr, .de gibi alternatif uzantılar için kayıt yapmayı düşünebilirsiniz. Bu, müşterilerinizin veya kullanıcılarınızın farklı uzantılara yönlendirilmesini sağlayarak trafik kaybınızı azaltır. Markanıza uygun benzer domain isimlerini de bir havuzda tutmak, gelecekte benzer krizleri önler.

Uzun soluklu bir domain stratejisi için yapmanız gerekenler; portföyünüzdeki tüm alan adlarını merkezi bir sistemde listelemek, kritik süreleri belgelemek, otomatik yenileme ve backorder raporlarını aktif tutmak, 30, 7 ve 1 gün kala bilgilendirme mekanizmaları kurmak, ödeme yöntemlerini güncel tutmak ve EPP transfer kodlarınızı gerektiğinde hızlıca elde edebilecek erişimde tutmaktır. Ayrıca domain kayıt defterinizde (domain registry) kayıtlı iletişim bilgilerinin güncel olması, ICANN uyumlu e-posta adresleri kullanmak ve whois gizliliği (privacy protection) özelliklerini organize etmeniz, hem itibar hem de güvenlik açısından önem taşır.

Son dakika kurtarma senaryolarında profesyonel domain broker’ları veya danışmanlık hizmetlerinden de yararlanabilirsiniz. Bazı premium domain hizmet sağlayıcıları, silinen veya satışa çıkan marka domainlerini doğrudan satın alma imkânı sunar. Bazen yüksek tekliflerle veya müzakere süreçleriyle kaybettiğiniz domaini geri almak mümkün olabilir. Ancak bu yol maliyetli olduğundan, önceliğiniz kendi kayıt takibinizde olmalıdır.

Özetle, alan adı süresi dolduğunda hız, hazırlık ve doğru araçlarla hareket etmek temel kuraldır. Otomatik yenileme ve ödeme bilgisi güncelleme, grace period ve redemption period avantajlarını bilmek, drop catching ve backorder servislerini kullanmak, DNS ve WHOIS takibini aksatmamak, alternatif uzantılar için ön kayıt yapmak ve yönetim politikanızı netleştirmek, domain kurtarma sürecinizi başarıya taşıyacak en önemli adımlardır. Bu sayede web siteniz, e-posta altyapınız ve marka itibarınız korunur; kesintisiz erişim ve müşteri güveni sağlamlaştırılır. Alan adı süresinin dolması asla panik sebebi olmamalı; doğru planlama ve hızlı aksiyonla her zaman kontrol sizde kalmalıdır.