Hosting ve Domain Arasındaki Fark Nedir?

Hosting ve Domain Arasındaki Fark Nedir?

Bir web sitesi kurarken çoğu kişinin kafasını karıştıran iki temel kavram vardır: domain (alan adı) ve hosting (web barındırma). Her ne kadar iç içe geçmiş gibi görünse de, aslında birbirinden tamamen farklı işlevlere sahiptir. Bu rehberde; “alan adı nedir?”, “hosting ne işe yarar?”, “DNS kayıtları nasıl çalışır?”, “hangi durumlarda ikisini birlikte düşünmeliyiz?” gibi sorulara yanıt bulacak ve hem teknik hem de kavramsal düzeyde net bir anlayış kazanacaksınız.

Alan Adı (Domain) Nedir?

Domain, internetteki adres kütüğünde yer alan, bir web sitesinin “ev adresi” gibidir. İnsanlar tarayıcılarına www.ornek.com yazdığında o domain aracılığıyla sitenize ulaşır. Gerçekte ise her domain, internetteki bir IP adresine (ör. 192.0.2.1) karşılık gelir; DNS (Domain Name System) bu insan dostu metinleri, makine dostu sayısal IP’lere çevirir.

• Dijital Kimlik: Domain, markanızı ve kişisel veya kurumsal varlığınızı yansıtan bir isimdir.
• SEO ve Güven: Kısa, akılda kalıcı bir alan adı, kullanıcıların sitenize güven duymasını sağlar.
• Dijital Varlık: Uzun vadeli bir yatırım; doğru domaini almak, markanıza değer katar.

Domain’in Çalışma Prensibi ve DNS Kayıtları

1. Tarayıcı İsteği: Kullanıcı www.ornek.com yazıp Enter’a bastığında tarayıcı, DNS sunucularına “ornek.com’un IP’si nedir?” diye sorar.
2. DNS Sunucuları: İnternet Servis Sağlayıcınız (ISS) veya domain kaydettirdiğiniz firma, tanımlı DNS sunucuları üzerinden IP bilgisini döner.
3. Sunucuya Ulaşım: Tarayıcı, gelen IP adresindeki web sunucusuna HTTP veya HTTPS isteği gönderir.
4. Sayfa Görüntüleme: Web sunucusu (hosting) ilgili dosyaları tarayıcıya ileterek sayfanın yüklenmesini sağlar.

Temel DNS Kayıt Türleri

• A Kaydı (Address): Domain’i IPv4 adresine yönlendirir.
• AAAA Kaydı: IPv6 adresi atar.
• CNAME Kaydı: Bir domain’i başka bir domain’e yönlendirmek için kullanılır.
• MX Kaydı: E-posta sunucularını tanımlar.
• TXT Kaydı: Doğrulama, SPF, DKIM gibi güvenlik/yazışma kayıtları için.

Domain Uzantıları ve Seçim Kriterleri

• .com, .net, .org: En yaygın ve evrensel kullanım.
• .com.tr, .org.tr: Türkiye pazarına odaklı siteler için ideal; yerel SEO avantajı sağlar.
• .biz, .info, .online: Belirli iş veya bilgi siteleri için alternatifler.
• Özel Uzantılar (.io, .tech, .store): Teknoloji veya e-ticaret odaklı projelere modern bir hava katar.

Seçim İpuçları:

• Markanızla uyumlu, telaffuzu ve yazımı kolay bir domain tercih edin.
• Mümkünse kısa ve anahtar kelime içeren bir domain, SEO avantajı sağlar.
• Uzantının hedef kitlenize uygun olmasına dikkat edin (ör. global mi, yerel mi?).

Domain Kaydı ve Yönetimi

1. Domain Sorgulama: Boşta olan domain’i domain kayıt firması (GoDaddy, Namecheap, Turhost, Natro vb.) üzerinden sorgulayın.
2. Kayıt İşlemi: Kayıt formunu doldurup 1–10 yıllık süreyle domain’i satın alın.
3. DNS Konfigürasyonu: Alan adının DNS sunucularını hosting firmanızın NS adreslerine yönlendirin.
4. Whois Bilgileri: Kayıt sırasında iletişim bilgileriniz doğru ve güncel olsun; ICANN kuralları gereği düzenli güncelleme gerekir.
5. Yenileme ve Otomatik Ödeme: Domain sürenizin dolmaması için otomatik yenileme veya takvim hatırlatıcıları kullanın.

Hosting (Web Barındırma) Nedir?

Hosting, web sitenizin tüm dosyalarını, veritabanlarını ve uygulama kodlarını barındıran, sürekli açık ve internete bağlı sunucu altyapısıdır. Bir hosting planı; disk alanı, CPU, RAM, bant genişliği, yedekleme ve güvenlik hizmetleri gibi kaynakları içeren bir hizmet paketidir.

• Web Sunucusu Yazılımı: Apache, nginx, LiteSpeed gibi HTTP sunucu yazılımları.
• Veritabanı Sunucusu: MySQL, MariaDB, PostgreSQL.
• Kontrol Panelleri: cPanel, Plesk, DirectAdmin; yönetimi kolaylaştırır.

Hosting’in Teknik Mimarisi ve Çalışma Şekli

1. Donanım Katmanı: Fiziksel sunucuda CPU, RAM, SSD/HDD disk, ağ kartları bulunur.
2. Sanalizasyon/Konteyner: VPS veya Bulut hosting’te, sunucu hypervisor veya konteyner teknolojisi (Docker, LXC) ile izole edilir.
3. Yazılım Katmanı: İşletim sistemi (Linux, Windows Server), web sunucusu, veritabanı, güvenlik duvarı, yedekleme yazılımı.
4. Ağ Katmanı: Yük dengeleyiciler (load balancer), DDoS koruması, CDN entegrasyonu.
5. Yönetim ve İzleme: 7/24 uptime izleme, kaynak kullanımı, log analizi, otomatik güncelleme.

Farklı Hosting Türleri ve Avantajları

7.1. Paylaşımlı Hosting

• Özellikler: Bir sunucuda binlerce site.
• Kaynak Kullanımı: CPU/RAM bant genişliği paylaşımlı.
• Avantaj: Ucuz, yönetim bilgisi az olanlar için ideal.
• Dezavantaj: Yoğun trafikte performans düşer, özelleştirme kısıtlı.

7.2. VPS (Sanal Özel Sunucu)

• Özellikler: Bir fiziksel sunucu, birden çok VPS’e bölünür.
• Kaynak Kullanımı: CPU ve RAM sabit olarak ayarlanır.
• Avantaj: Root erişimi, özelleştirme imkânı, performans garantisi.
• Dezavantaj: Temel sunucu yönetimi bilgisi gerekir.

7.3. Bulut (Cloud) Hosting

• Özellikler: Kaynak havuzundan dinamik tahsis.
• Kaynak Kullanımı: Trafiğe göre otomatik ölçeklenir.
• Avantaj: Yüksek esneklik, tek sunucu hatasına karşı dayanıklı.
• Dezavantaj: Kullanıma bağlı maliyetler bazen öngörülemez olabilir.

7.4. Dedicated (Özel) Sunucu

• Özellikler: Tüm sunucu kaynağı tek müşteriye ayrılır.
• Kaynak Kullanımı: 100% CPU, RAM ve disk.
• Avantaj: Maksimum performans, tam kontrol, özel güvenlik.
• Dezavantaj: Yüksek maliyet, yönetimi tamamen kullanıcı sorumluluğunda.

7.5. WordPress Hosting

• Özellikler: WordPress’e özel optimizasyonlar ve yönetim araçları.
• Kaynak Kullanımı: PHP ve MySQL optimize edilmiş sunucu.
• Avantaj: Otomatik güncellemeler, günlük yedek, WP önbellekleme.
• Dezavantaj: Sadece WordPress için, başka CMS’lerde ekstra maliyet.

Alan Adı ile Hosting Nasıl Birlikte Çalışır?

1. Domain Kayıt ve DNS Yönlendirme: Domain firmanızda NS (Name Server) kayıtlarını hosting firmanızın DNS adreslerine atarsınız.
2. DNS’nin Propagasyonu: Dünya genelindeki DNS sunucuları bu değişikliği günceller (ortalama 1–24 saat).
3. Web Sunucusu Yapılandırması: Hosting kontrol panelinizde “Yeni Site Ekle” diyerek domain’i sitenize bağlarsınız (virtual host).
4. İçerik Yükleme: FTP, SFTP veya kontrol panel dosya yöneticisi aracılığıyla HTML/CSS/JS dosyalarınızı veya CMS dosyalarınızı sunucuya yüklersiniz.
5. SSL Kurulumu: HTTPS için SSL sertifikasını domain’inize tanımlarsınız. Let’s Encrypt ile ücretsiz otomatik yenileme mevcuttur.
6. Ziyaretçi Deneyimi: Ziyaretçi tarayıcısına domain’i yazdığında DNS kaydı devreye girer, hosting sunucusuna bağlanır ve site içeriği hızlıca yüklenir.

Domain ve Hosting Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Satın Alma, Taşıma ve Yenileme Süreçleri

1. Domain Satın Alma: Boşta olan domain’i seçip 1–10 yıl arası kaydedin. Whois gizliliği ek güvenlik sunar.
2. Hosting Satın Alma: İhtiyacınıza uygun planı belirleyin; trafik, depolama ve işlemci gücünü göz önünde bulundurun.
3. Taşıma (Migration):
   • Domain Transfer: Yeni bir kayıt firmasına taşımak için epp kodu alın.
   • Hosting Transfer: Mevcut sitenizi yedekleyip yeni sunucuya taşıyın veya hosting firması migrasyon hizmeti sunar.
4. Yenileme: Hem domain hem hosting için otomatik yenileme açık olsun; aksilik yaşandığında sürenin dolması sitenizin kapanmasına yol açar.

Sık Karşılaşılan Yanlış Anlamalar

• “Hosting zaten alan adı içeriyor.” Hayır, domain ayrı bir ürün, hosting ayrı bir altyapıdır.
• “Alan adını alırsam hosting otomatik gelir.” Yanlış: Hosting için ayrı plan satın almanız gerekir.
• “Paylaşımlı hosting her proje için yeterli.” Yüksek trafikli veya özel uygulamalar için VPS/Cloud/Dedicated gerekir.
• “Domain ve hosting aynı firmada olmak zorunda.” İkisi farklı firmalarda da olabilir; tek kritik nokta DNS yönlendirmesidir.

Domain ve Hosting’i Uyumlu Kullanma İpuçları

1. DNS TTL Süresini Düşürün: Taşınma öncesi TTL’i kısa tutarak propagasyonu hızlandırın.
2. CDN ile Statik İçerik Dağıtımı: Resim, CSS/JS dosyalarını Cloudflare veya AWS CloudFront’a taşıyarak sunucu yükünü azaltın.
3. Cache Katmanları Kullanın: Varnish, Redis veya PHP opcache gibi önbellekleme çözümleriyle sunucu yanıt sürelerini kısaltın.
4. SSL/TLS Her Zaman Etkin: Hem SEO hem de güvenlik için sitenizde HTTPS kullanın. Let’s Encrypt ücretsiz sertifika sunar.
5. Hafif Tema ve Eklentiler: Özellikle WordPress hosting’de gereksiz eklentiler site hızını düşürür; sadece ihtiyacınız olanları yükleyin.
6. Düzenli Yedekleme: Hem dosyalar hem veritabanı için günlük artımlı yedekleme aktif olsun.

Sonuç ve Öneriler

• Alan Adı (Domain): Sitenizin dijital kimliği, marka pazarlaması ve SEO performansında kritik rol oynar.
• Hosting: Web sitenizin performansı, güvenliği ve erişilebilirliğinin altyapısıdır.
• En İyi Uyum: Doğru domain seçimiyle markanızı öne çıkarın; kaliteli, esnek bir hosting planıyla kullanıcı deneyimini yükseltin.

Uzun vadede, hem domain hem de hosting stratejinizi düzenli olarak gözden geçirerek trafik artışlarına, iş hedeflerinize ve teknolojik gelişmelere uygun olarak güncelleyin. Böylece web siteniz hem bulunabilirlik hem de performans açısından her zaman en üst seviyede kalır.